Signaleringsrapport 'Toegankelijkheid van dure kankergeneesmiddelen'

Toegang tot dure kankergeneesmiddelen borgen

Op 20 juni 2014 verscheen het signaleringsrapport ‘Toegankelijkheid van dure kankergeneesmiddelen - nu en in de toekomst’. Deze signalering is opgesteld door de Signaleringscommissie Kanker van KWF Kankerbestrijding (SCK), onder voorzitterschap van prof. dr. ir. J.J.M. (Koos) van der Hoeven, medisch-oncoloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum.

Doelgroep

KWF Kankerbestrijding spreekt in dit signalement de volgende partijen aan op hun verantwoordelijkheid: de politiek, overheid, zorgverzekeraars, farmaceuten, beroepsgroepen en medisch specialisten. Gezamenlijk dragen zij bij aan het toegankelijk houden van de oncologische zorg.

Inhoud rapport

De SCK beschrijft in dit signalement de verkenning naar de toegankelijkheid van dure kankergeneesmiddelen. Hierbij is gekeken naar de factoren die van invloed zijn op de huidige en toekomstige toegankelijkheid en worden oplossingsrichtingen aangedragen om knelpunten te voorkomen.

Belangrijkste conclusies

Op dit moment is de toegankelijkheid van dure kankergeneesmiddelen op enkele uitzonderingen na goed geregeld. KWF Kankerbestrijding maakt zich echter zorgen over de nabije toekomst:

• Door medisch-technologische ontwikkelingen komen steeds meer nieuwe kankergeneesmiddelen op de markt, waardoor behandelingen verbeteren en kankerpatiënten overleven, langer leven of een betere kwaliteit van leven krijgen.

• Helaas stijgt nog jaarlijks het aantal mensen dat de diagnose kanker krijgt. De combinatie van steeds meer kankerpatiënten en steeds meer nieuwe dure geneesmiddelen maakt dat de totale kosten aan kankergeneesmiddelen zullen stijgen.

• De nationale zorguitgaven in Nederland worden gemaximeerd. Het zorgsysteem is niet voorbereid op deze ontwikkeling, waardoor het risico bestaat dat in de nabije toekomst op financiële gronden per ziekenhuis of in de spreekkamer beslist wordt of een patiënt een duur geneesmiddel krijgt voorgeschreven of niet. Dit leidt tot willekeur en dat is onwenselijk.

Dit moet gebeuren

KWF Kankerbestrijding ziet het als haar rol om dit gevoelige en ingewikkelde maatschappelijke onderwerp te signaleren en agenderen. Er moet een maatschappelijke en politieke discussie worden gevoerd en beleid worden ontwikkeld om gelijke toegang tot kankergeneesmiddelen te waarborgen. In het signalement worden de volgende oplossingsrichtingen voorgesteld:

• Nieuwe geneesmiddelen dienen zo snel mogelijk op de Europese markt te worden gebracht. Samenwerking tussen Europese landen kan worden bevorderd.
• Houdt de prijs van nieuwe geneesmiddelen zo laag mogelijk:
  • De samenleving/politiek kan de farmaceutische industrie aanspreken op haar maatschappelijke verantwoordelijkheid;
  • De overheid kan een zo laag mogelijke ‘lijstprijs’ zetten en prijsarrangementen opstellen met de farmaceuten;
  • Zorgverzekeraars en ziekenhuisapotheken kunnen scherper onderhandelen over de inkoopprijs.
• De overheid moet in samenwerking met het oncologisch veld een maatschappelijk geaccepteerd grensbedrag vaststellen voor wanneer een nieuw geneesmiddel kosteneffectief is en hoeveel geld een extra gezond levensjaar waard is.
• Ziekenhuizen en zorgverzekeraars kunnen beter anticiperen op de komst van nieuwe geneesmiddelen en hier in hun contractvorming rekening mee houden. Ook kunnen zij een budget opnemen voor onvoorziene dure uitgaven.
• Door een onafhankelijke patiëntenregistratie op te stellen kunnen medische beroepsgroepen inzichtelijk maken hoe effectief en kosteneffectief een geneesmiddel in de praktijk is.
• De individuele specialist dient kennis te hebben van nieuwe kankergeneesmiddelen en zo doelmatig mogelijk voor te schrijven. Daarnaast dient een specialist eerlijk te communiceren met de patiënt over perspectieven en behandelopties. Soms is het afzien van verdere behandeling ook een goede overweging.

KWF Kankerbestrijding zal de implementatie van de oplossingsrichtingen uit het rapport stimuleren en de ontwikkelingen op dit onderwerp nauwgezet volgen.