KWF steunt 19 nieuwe onderzoeken naar kanker
KWF trekt 13 miljoen euro uit voor 19 nieuwe onderzoeken die bijdragen aan een beter leven met en na kanker. Het onderzoek omvat een breed scala aan thema’s, waaronder immuuntherapie, terugkeer naar werk, geïnformeerde besluitvorming en beeldgestuurde behandeling. Toponderzoekers uit 8 instituten nemen meerdere kankersoorten onder de loep, waaronder veelvoorkomende (darm, prostaat), zeldzame (schaamlip, neuroblastoom) en moeilijk te behandelen vormen (slokdarm, maag, alvleesklier). Alle onderzoeken zijn volledig gefinancierd uit donaties en gaan nog dit jaar van start.
De toekenningen zijn het resultaat van de eerste financieringsronde van 2022. Dit jaar zijn voor het eerst aparte financieringsrondes voor fundamenteel onderzoek (juli en december) en toegepast onderzoek (mei en november). Daarnaast kunnen onderzoekers voorstellen indienen op thema’s waarop KWF extra impact wil maken, zoals palliatieve zorg en slimme meettechnologieën.
Een greep uit de toegekende projecten:
Optimale terugkeer naar werk
Bijna de helft van de mensen die kanker krijgen, is tussen de 18 en 65 jaar, oftewel in de werkende leeftijd. Voor veel (ex)patiënten is werk een belangrijk onderdeel van hun herstel: het draagt bij aan kwaliteit van leven en financiële onafhankelijkheid. Zo'n 4 op de 10 werkende (ex)patiënten blijkt echter niet in staat om binnen een jaar na de diagnose het werk te hervatten. Bovendien is op de lange termijn de kans op werkloosheid voor (ex)kankerpatiënten ongeveer 1,5 keer zo groot als bij mensen die geen kanker hebben gehad.
In het Amsterdam UMC is met eerdere KWF-financiering de MiLES-interventie ontwikkeld. Deze online tool ondersteunt werkgevers om hun werknemers met en na kanker optimaal te begeleiden bij terugkeer op de werkvloer. Dit vervolgonderzoek van dr. Michiel Greidanus betreft een implementatiestudie waarin de kosteneffectiviteit van de interventie in een gerandomiseerd onderzoek wordt bepaald.
Meer precisie met beeldgestuurde bestraling
Het UMC Utrecht heeft de afgelopen jaren aan de bakermat gestaan van de MR-linac, een MRI-scanner en bestralingsapparaat ineen. Deze combinatie maakt het mogelijk om tumoren beter in beeld te krijgen tijdens bestraling. Deze precisiebestraling kan de stralingsdosis verhogen en de behandelduur verkorten.
Dankzij deelnemers van Alpe d'HuZes wordt in deze financieringsronde een onderzoek naar toepassing van de MR-linac bij slokdarmkanker mogelijk gemaakt. Radiotherapeut dr. Stella Mook richt zich daarbij op twee veelvoorkomende vormen van slokdarmkanker, die nu nog vaak op dezelfde wijze worden behandeld. Mook wil met behulp van de MR-linac twee nieuwe behandelstrategieën ontwikkelen die de slechte vooruitzichten voor beide soorten slokdarmkanker op maat verbeteren.
Zeldzame kanker
Patiënten met een zeldzame vorm van kanker moeten gemiddeld langer wachten op de (juiste) diagnose, ervaren meer onrust en een gemis aan informatie en lotgenoten. Door minder (goede) behandelopties zijn hun vooruitzichten ook minder gunstig. Daarom is zeldzame kanker één van de speerpunten van KWF.
Preventie en behandeling van schaamlipkanker
Twee van de toegekende onderzoeken richten zich op schaamlipkanker. Jaarlijks krijgen ongeveer 400 vrouwen hiermee te maken. In het Amsterdam UMC doet dr. Maaike Bleeker onderzoek naar voorstadia van schaamlipkanker. Ze gaat onderzoeken of een nieuwe test kan voorspellen hoe hoog het risico is dat hieruit kanker ontstaat. Dat biedt de mogelijkheid tot maatwerk, waarbij controles en behandelingen worden afgestemd op het individuele risico.
In het Antoni van Leeuwenhoek doet prof. Fréderic Amant onderzoek naar de optimale behandeling voor vrouwen voor wie een uitgebreide operatie (eerstekeusbehandeling) geen optie is. Het huidige alternatief is chemotherapie plus bestraling, maar dat geeft veel bijwerkingen en geen optimale uitkomst. Amant gaat onderzoeken of chemotherapie gevolgd door een orgaansparende operatie betere resultaten geeft.
Kleurrijk opereren bij neuroblastoom
Een neuroblastoom is een kwaadaardige tumor van zenuwweefsel buiten de schedel. De ziekte komt ongeveer 30 keer per jaar voor, met name bij kinderen. Operatieve verwijdering vereist uiterste precisie, met reële kans op complicaties of achterblijvend tumorweefsel. Een recente ontwikkeling is fluorescentiegeleide chirurgie, waarbij kankercellen worden aangekleurd met een fluorescente stof zodat de chirurg letterlijk kan zien wat weggesneden moet worden. In het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie gaat prof. Marc Wijnen deze techniek voor het eerst toepassen bij kinderen met neuroblastoom. Het doel is het bepalen van de veiligheid, accuraatheid en optimale dosering van de ontwikkelde kleurstof.
