Eerste beoordeling bij mensen van een FAP-gerichte sonde voor fluorescentie-geleide chirurgie bij alvleesklierkanker

Alvleesklierkanker wordt meestal laat ontdekt. Slechts een klein aantal patiënten komt in aanmerking voor een operatie, waarbij het essentieel is om het tumorweefsel nauwkeurig te verwijderen. Fluorescentie-geleide chirurgie, met behulp van een fluorescerende stof die aan de tumor kleeft, biedt een oplossing. Recent onderzoek naar kanker-geassocieerde fibroblasten (CAFs) met het specifieke eiwit FAP heeft geleid tot FAP-remmers (FAPI) voor medische beeldvorming (PET/CT). Dit onderzoeksvoorstel combineert een FAP-remmer met de fluorescente stof '800CW', die met nabij-infrarode camerasystemen kan worden gedetecteerd in de operatiekamer. In muismodellen bleek de nieuwe stof, eFAP-24, zich selectief in tumoren op te hopen zonder gezond weefsel te beïnvloeden. Deze selectieve binding is veel belovend om ook in patiënten met alvleesklierkanker te gaan testen en om de nauwkeurigheid van operaties voor alvleesklierkanker te verbeteren. Indien succesvol kan deze techniek ook bij  andere kankersoorten worden toegepast.

Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing

Fluorescentiebeeldvorming verbetert nauwkeurigheid en helpt chirurgen onderscheid te maken tussen kwaadaardig en gezond weefsel tijdens alvleesklierkankeroperaties om de kans op terugkeer van kanker te verminderen.

Relevantie

Door voorbehandeling met chemotherapie, is onderscheid tussen gezond en kwaadaardig weefsel vaak heel moeilijk te maken. Fluorescentiebeeldvorming kan dit veranderen en het aantal complete resecties verhogen en daardoor de overlevingskansen aanzienlijk te verbeteren.

Onderzoeksvragen

• Hoe nauwkeurig kan fluorescentiebeeldvorming met eFAP-24 alvleesklierkanker en uitzaaiingen van alvleesklierkanker detecteren tijdens de operatie?
• Hoe nauwkeurig is fluorescentie-geleide chirurgie in het voorspellen van het volledig verwijderen van een tumor?
• Is het gebruik van eFAP-24 veilig en bruikbaar voor patiënten met alvleesklierkanker?

Onderzoeksopzet

Voordat eFAP-24 aan patiënten wordt toegediend, doorlopen we de eerste fasen van het onderzoeksproject. In muismodellen bepalen we de geschikte dosering en toedieningstijdstip voor patiënten. Na een grondige  veiligheidsstudie wordt een onderzoek bij 11 gezonde vrijwilligers in het Centre for Human Drug Research uitgevoerd, waarbij twee doseringen van de stof worden getest en eventuele bijwerkingen worden gedocumenteerd. Indien geen onverwachte bevindingen, wordt eFAP-24 getest bij 24 alvleesklierkankerpatiënten om de belangrijkste vragen te beantwoorden. De stof wordt op de dag voor de operatie of op de dag van de operatie intraveneus toegediend. Tijdens de operatie zoekt de chirurg met een speciale infraroodcamera naar afwijkingen die met het blote oog onzichtbaar zijn (uitzaaiingen). Ook wordt de tumor goed in beeld gebracht met fluorescentie. De verkregen beelden worden gebruikt voor de klinische besluitvorming op de operatie kamer. Hiermee hopen we de vooruitzichten voor de patiënt aanzienlijk te verbeteren.

Verwachte uitkomsten

We verwachten dat eFAP-24 veilig is en chirurgen helpt om kwaadaardig weefsel van gezond weefsel te onderscheiden. Ook zal het helpen om de tumor volledig te verwijderen.

Benodigde stappen om resultaat te implementeren

De studie omvat meerdere stappen:

1. Muizenproeven en medicijnontwikkeling om dosering en timing van eFAP-24 te bepalen. GMP-productie;
2. Indiening bij de Medisch Ethische Toetsingscommissie;
3. Onderzoek bij 11 gezonde vrijwilligers om tolerantie en bijwerkingen te beoordelen;
4. Testen van eFAP-24 bij 24 alvleesklierkankerpatiënten met verschillende doseringen.

Deze resultaten hebben brede toepasbaarheid voor andere kankersoorten vanwege FAP-voorkomen en zijn relevant voor fluorescentiebeeldvorming, PET-CT-scans en therapeutische doeleinden.