Gepersonaliseerde nacontrole van HPV-positieve keelkankerpatiënten door middel van bloedtesten

A.     Achtergrond en probleemstelling
Het aantal patiënten met keelkanker veroorzaakt door het Humaan Papillomavirus (HPV) is de afgelopen jaren flink gestegen. Deze tumoren worden meestal behandeld met bestraling, soms gecombineerd met chemotherapie. Helaas komt soms voor dat de tumor niet volledig is verdwenen na de behandeling of dat de tumor weer terugkeert. Om dit zo vroegtijdig mogelijk vast te stellen vinden er na de behandeling controles plaats bij de arts. Onderzoeken hebben laten zien dat deze nacontroles nog niet optimaal zijn. Momenteel worden niet alle terugkerende tumoren vroegtijdig ontdekt. Daarnaast blijkt dat maar bij 1 op de 5 verdenkingen de tumor daadwerkelijk teruggekeerd is. Bovendien zijn zowel de frequente en intensieve nacontroles als de onzekerheid zeer belastend voor de patiënt.  

B.     Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing
Het gebruik van bloedtesten lijkt veelbelovend te zijn bij het verbeteren van nacontroles voor kankerpatiënten. Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van HPV in het bloed een teruggekeerde tumor vroeg kan opsporen. Echter, deze onderzoeksresultaten zijn niet bevestigd in een groot onderzoek met veel patiënten. Dit is wel nodig om de bloedtesten standaard te kunnen gebruiken in Nederland.  Wij willen onderzoeken, in een groot landelijk onderzoek, of we de nacontroles kunnen verbeteren door het gebruik van deze bloedtesten.

C.     Relevantie
Wanneer een teruggekeerde tumor vroegtijdig ontdekt wordt, kan ook sneller worden begonnen met een (vervolg)behandeling. Dit heeft voordelen voor de overlevingskansen van de patiënt. Daarbij kan dan ook een minder uitgebreide behandeling nodig zijn, waardoor (ernstige) bijwerkingen zo goed mogelijk voorkomen kunnen worden. Dit zal ook de kwaliteit van leven van patiënten ten goede komen. Bovendien zal een betere voorspelling van een teruggekeerde tumor ervoor zorgen dat minder onderzoeken onder narcose met biopten nodig zijn. Dit zal zorgen voor minder belasting voor de patiënten, minder gebruik van schaarse middelen, en minder zorgkosten.

D.     Onderzoeksvragen
Kunnen we met behulp van bloedtesten de nacontrole van patiënten met HPV-positieve keelkanker na behandeling verbeteren? Als dat zo is, op welke momenten en hoe vaak zouden we dan een bloedtest moeten afnemen?

E.      Onderzoeksopzet
Alle ziekenhuizen in Nederland waar keelkanker patiënten worden behandeld zullen meewerken aan dit onderzoek. Bij patiënten die deelnemen aan ons onderzoek zal bij elke nacontrole afspraak ook een buisje bloed worden afgenomen. Dit bloed zal worden onderzocht op de aanwezigheid van HPV.

F.      Verwachte uitkomsten
Wij verwachten dat we met een bloedtest een eventuele terugkerende tumor beter kunnen aantonen dan met de huidige nacontrole, wat zal zorgen voor een beter resultaat van een eventuele vervolgbehandeling en minder belasting voor de patiënten en de zorg.

G.     Omschrijving stappen nodig om resultaat te implementeren
Als het onderzoek succesvol is en de bloedtest goed werkt om vroegtijdig teruggekeerde tumoren te kunnen ontdekken, zullen we vervolgstudie doen, waarbij we een nacontrole met bloedtesten uitgebreid zullen vergelijken met de huidige nacontrole. Hierna kunnen we deze bloedtest standaard aanbieden voor alle HPV-positieve keelkanker patiënten in Nederland. Omdat deze laboratorium test al in heel Nederland wordt gebruikt voor andere tumoren, verwachten wij dat we onze bloedtest ook snel te kunnen implementeren in de standaard zorg.