Minder chemotherapie voor patienten met vroeg stadium triple negatieve borstkanker met veel afweercellen en een hele goede prognose

10-15% procent van de borstkankerpatiënten heeft een type borstkanker dat triple negatieve borstkanker (TNBC) wordt genoemd. Triple negatief betekent dat er 3 aangrijpingspunten voor behandeling niet aanwezig zijn en daarom kan er, als behandeling met medicijnen nodig is, alleen chemotherapie worden gegeven. Recent is duidelijk geworden uit meerdere grote onderzoeken dat niet alle vormen van TNBC agressief zijn. Indien er heel veel afweercellen rondom de TNBC aanwezig zijn, ook wel tumor-infiltrerende lymfocyten (TIL's) genoemd, dan is de prognose uitstekend, zelfs zonder aanvullende chemotherapie. De kans op uitzaaiingen is dan bij een kleine tumor (<2 cm) en schone okselklieren (stadium I, dit komt voor bij 400 patiënten/jaar in NL) slechts circa 3%. De TIL's kunnen relatief eenvoudig door een patholoog door de microscoop gezien worden en vragen dus geen dure, gecompliceerde test.

In Nederland krijgen de meeste patiënten met stadium I TNBC chemotherapie, in het buitenland nagenoeg alle patiënten met stadium I. Dit terwijl het nut van chemotherapie bij stadium I TNBC niet goed is uitgezocht en de gegevens die er zijn laten zien dat chemotherapie beperkt of niet bijdraagt aan kans op overleving van de ziekte. Ondanks dat er vele studies zijn die het verband tussen hoge TIL's en goede prognose aantonen, worden de TIL's niet bepaald bij patiënten met TNBC. Dit komt omdat pathologen hier een training voor nodig hebben, er hulp nodig is bij het implementeren van TIL's als biomarker en er een prospectieve internationale studie nodig is om te bevestigen dat chemotherapie veilig weggelaten kan worden.

Oplossing

Met dit ‘lange termijn programma biomarkers’ willen we TIL's naar de dagelijkse praktijk brengen voor patiënten met stadium I TNBC. Dit betreft zo’n 400 vrouwen/jaar in Nederland. Naast het bieden van training en (digitale) ondersteuning voor pathologen gaan we een grote prospectieve internationale studie doen om te bevestigen dat chemotherapie veilig kan worden weggelaten bij stadium I TNBC met hoge TIL's.

Relevantie

Momenteel krijgen deze patiënten vaak gedurende 5 maanden chemotherapie. Voor patiënten met veel TIL's in de tumor is dit een enorme overbehandeling. Deze chemotherapie kan bovendien gepaard gaan met ernstige lange-termijn bijwerkingen en verslechterde kwaliteit van leven.

Onderzoeksvragen

1. Kan chemotherapie veilig weggelaten worden bij patiënten met een laag stadium TNBC en hoge TIL's?
2. Komt het weglaten van de chemotherapie de kwaliteit van leven ten goede?

Onderzoeksopzet

De OPTImaL-studie is een ‘patient preference’-studie waarbij patiënten samen met hun dokters kunnen kiezen of ze wel of geen chemotherapie willen. Er zullen 245 patiënten worden gevolgd die kiezen voor geen chemotherapie en 245 patiënten die wel kiezen voor chemotherapie. We zullen 8 jaar nodig hebben en 6 deelnemende landen.

Verwachte uitkomsten

Als we kunnen bevestigen dat de kans op terugkeer van ziekte <3% is zonder chemotherapie dan zal dit de internationale richtlijnen voor borstkankerbehandeling veranderen waarbij wereldwijd de chemotherapie bij stadium I TNBC en hoge TIL's wordt afgeschaft.

Benodigde stappen om resultaat te implementeren

• Internationale, prospectieve validatie van TIL's als biomarker  
• Training en ondersteunen pathologen
• Educatie van patiënten, oncologen, verpleegkundigen, chirurgen voor het gebruik van TIL-scores