Ontwikkeling en toepassing van Kunstmatige Intelligentie voor detectie van hoofd-hals kanker: op weg naar duurzamere zorg dicht bij de patiënt

In 20 jaar is het aantal patiënten met kanker van de mondholte, keel (neusholte, mondholte, onderste keelholte) en strottenhoofd (larynx), tezamen hoofd-halskanker genoemd, met 34% toegenomen tot 3.283 in 2022. Oncologische zorg is gecentraliseerd en patiënten worden volgens (inter)nationale richtlijnen, 2-6x per jaar in een hoofd-hals-oncologisch centrum (HHOC) gecontroleerd (in 2022 30.000 keer bij 11.000 patiënten). Hoofd-halsoncologen staan voor de uitdaging om, ondanks de toegenomen druk op de gezondheidszorg, het hoge zorgniveau te handhaven en (terugkerende) kanker snel op te sporen. Het Integraal Zorg Akkoord (IZA) wil de stijgende kosten en lasten verminderen d.m.v. digitale innovaties, zorg dichtbij huis, regionale samenwerking en duurzame oplossingen.

Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing

Met dit project willen we het IZA vertalen naar de zorg voor hoofd-halskankerpatiënten. Wanneer een KNO-arts dicht bij het huis van de patiënt, de keelholte en strottenhoofd d.m.v. een flexibele laryngoscoop (laryngoscopie) beoordeeld, deze digitale beelden naar een HHOC stuurt i.c.m. met beeldanalyse door Kunstmatige Intelligentie (AI) zou deze vorm van telemedicine een makkelijk te implementeren alternatief kunnen zijn om de huidige belasting te verminderen. Deze methode zal in dit project als eerste worden beoordeeld bij patiënten met strottenhoofdkanker (larynxcarcinoom). Hoewel er geografische verschillen zijn, kan reisduur en -afstand in de meeste HHOC een barrière vormen: het kost niet alleen energie, tijd en geld, maar is ook belastend voor (vooral voor oudere) patiënten en hun familie, zorgverleners en het milieu.

Relevantie

Conform het IZA is het zeer relevant: het combineert regionale samenwerking, digitale innovaties, zorg dichtbij huis, kostenreductie en duurzaamheid. Beoordeling via AI en telemedicine voor de beoordeling van de volledige keelholte en strottenhoofd kan een enorme vermindering van belasting voor patiënt en familie, gezondheidszorg en milieu leiden (bij 33.000 HHOC-bezoeken in 2022).

Onderzoeksvragen

• Is beoordeling van patiënten met strottenhoofdkanker via AI-laryngoscopie met AI-telemedicine in een regionaal netwerk haalbaar? Wat vinden patiënten hiervan? Leidt het tot minder belasting voor de patiënt en familie?
• Is het mogelijk om ook voor de laatste twee gebieden van de keelholte (de nasofarynx en de hypofarynx) betrouwbare AI-computerprogramma’s (algoritmen) voor kankerdetectie te ontwikkelen?

Onderzoeksopzet

1. Analyse van beeldanalyse-resultaten en ervaringen van patiënten die d.m.v. AI-telemedicine via een KNO-arts in de buurt door het HHOC op afstand zijn beoordeeld, waarbij dit vergeleken wordt met patiënten die standaard controles in het HHOC krijgen (en ver of dichtbij een HHOC wonen).
2. Beoordelen hoe betrouwbaar en goed deze AI-telemedicinemethode is.
3. Het ontwikkelen van AI-algoritmen voor beoordeling van de laatste twee onderdelen van de keelholte.

Verwachte uitkomsten

AI-telemedicine leidt tot aantoonbare vermindering van last voor patiënten en familie, minder tijdverlies en meer tevredenheid bij gelijkblijvende zorgkwaliteit. Binnen 4 jaar kan de volledige keelholte en strottenhoofd op een betrouwbare manier via AI worden beoordeeld.

Benodigde stappen voor implementatie

Na delen van de projectresultaten met patiënten en hoofd-halsoncologen, worden richtlijnen voor nazorg aangepast. Na validatie van AI-beoordeling van de hele keelholte en strottenhoofd, kan AI-telemedicine over 4 jaar ook aan andere keelkanker-patiënten worden aangeboden, ook voor vroege opsporing van nieuwe tumoren.