TASTY: Smaaksturing en smaak- en reuktraining bij patiënten met kanker: een multidisciplinaire patiëntgerichte benadering
Onderzoekssamenvatting
Smaak- en reukveranderingen door chemotherapie en tyrosinekinaseremmers komen veel voor. Hierdoor vermindert de kwaliteit van leven van patiënten met kanker en hun naasten. Toch blijven deze veranderingen vaak onbenoemd. Helaas zijn er geen bewezen effectieve behandelingen.
Onderzoeksrichting/voorgestelde oplossing
De landelijke expertisegroep in smaak en reuk wil twee klinische studies uitvoeren. In de eerste studie wordt het nut bestudeerd van smaaksturing, door voeding aan te passen aan veranderde smaak en reuk, en in de tweede studie het nut van smaak- en reuktraining, door dagelijks blootstelling aan gestandaardiseerde smaak- en reukstimuli. Omdat speekselproductie en -samenstelling een cruciale rol spelen bij het ontstaan van smaak- en reukveranderingen, zal aanvullend speekselonderzoek meer inzicht geven.
Relevantie
Tot 80% van de patiënten behandeld met chemotherapie en tyrosinekinaseremmers krijgt smaak- en reukveranderingen, met grote impact op hun dagelijks leven. TASTY is het eerste project waarin de werkzaamheid van smaaksturing en smaak- en reuktraining wordt onderzocht. Een succesvolle methode die het eetplezier verbetert of de smaakfunctie herstelt zal ook voor andere patiënten met smaak- en reukproblemen van groot nut kunnen zijn.
Onderzoeksvragen
- Verbetert smaaksturing in vergelijking met standaardzorg de kwaliteit van leven, waaronder plezier in eten, in patiënten met kanker die smaakveranderingen hebben ontwikkeld tijdens chemotherapie?
- Verbetert gecombineerde smaak- en reuktraining in vergelijking met standaardzorg de smaakfunctie bij patiënten met kanker met smaak- en reukveranderingen ontstaan tijdens behandeling met tyrosinekinaseremmers?
Onderzoeksopzet
In studie 1, met plezier in eten als primair eindpunt, worden 180 patiënten geïncludeerd die zullen starten met chemotherapie. Patiënten die tijdens deze behandeling smaakproblemen ontwikkelen worden gerandomiseerd tussen 6 weken smaaksturing of standaardzorg. Smaaksturing vindt plaats via de onlinemethode Smaakpupil, waarbij op basis van de veranderde smaak en reuk en smaakvoorkeuren, gepersonaliseerde adviezen worden gegeven om maaltijden smakelijker te maken. Waar nodig zal een team van getrainde chef-koks aanvullende culinaire adviezen verstrekken. In studie 2, met als primair eindpunt smaakfunctie gemeten met smaakstrips, worden 88 patiënten geïncludeerd die smaak en/of reukproblemen hebben ontwikkeld tijdens behandeling met tyrosinekinaseremmers.
Patiënten worden gerandomiseerd tussen 12 weken smaak- en reuktraining of standaardzorg. Smaak- en reuktraining bestaat uit dagelijks proeven en ruiken van een standaard set smaak- en reukstoffen. Een stepped wedge design wordt gebruikt voor randomisatie in beide studies. Alle patiënten zullen vragenlijsten over plezier in eten, kwaliteit van leven, voedingsstatus en droge mond invullen, speeksel afgeven en smaak- en reuktesten ondergaan. Van alle deelnemers wordt speeksel verzameld. De productie en samenstelling van speeksel wordt gerelateerd aan objectieve en subjectieve smaak- en reukparameters en klinische gegevens.
Verwachte uitkomsten
TASTY zal aantonen of patiënten met kanker profiteren van smaaksturing en smaak- en reuktraining. Speekselonderzoek zal meer inzicht verschaffen in het ontstaan en herstel van smaak- en reukveranderingen.
Omschrijving stappen nodig om resultaat te implementeren
De beide interventies zijn gemakkelijk uit te voeren, goedkoop en daarom potentieel toepasbaar in de dagelijkse praktijk. Hiervoor moeten diëtisten en koks geschoold en getraind worden en resultaten gedeeld worden met alle betrokken partners zoals beroepsverenigingen van diëtisten.