Angst dat kanker terugkomt

Wat doe je als angst je leven beheerst?

Veel mensen die kanker hebben gehad zijn na hun behandeling bang dat de ziekte terugkomt. Een begrijpelijk gevoel na zo’n heftige periode. Bij sommige mensen is dit gevoel zo heftig, dat het hun leven gaat beheersen. Hoe ga je hiermee om? En wat kun je ertegen doen?

Overleven tijdens de behandeling

Tijdens de behandeling van kanker staat alles vaak in het teken van overleven. Na de behandeling is er pas tijd om echt te beseffen wat er allemaal gebeurd is. Soms vertrouwen mensen hun eigen lichaam niet meer. Want als je voor de diagnose niet hebt gemerkt dat je ziek was, dan kan de tumor daarna toch ook weer ongemerkt terugkomen?

Angst rond de diagnose en behandeling

Angst dat kanker terugkomt is heel begrijpelijk. Kanker is een erge ziekte, waar veel mensen geen grip op krijgen. Een ziekte als kanker voelt ongrijpbaar. Na de diagnose en tijdens de behandeling voel je je als patiënt vaak overgeleverd aan artsen en heb je voor je gevoel weinig invloed op wat er verder gebeurt.

Angst bij uitslagen

Ook na de behandeling blijft veel spannend en onzeker. Met vaak nog jaren van controles, onderzoeken en uitslagen. En rond elke uitslag weer het gevoel van spanning of de kanker terug is. Je kunt je goed voelen en toch een slechte uitslag krijgen. Andersom kan ook: als je ergens pijn hebt, hoeft dit niet te betekenen dat de ziekte weer terug is. 
Maar kanker kan terugkomen. Of dit gebeurt is meestal niet te voorspellen. Want of kanker wel of niet bij iemand terugkomt, hangt af van allerlei dingen. Bijvoorbeeld:

• hoe vroeg de ziekte ontdekt wordt
• hoe de tumor zich ontwikkelt
• hoe goed de behandeling heeft gewerkt

Meestal geldt: hoe langer kanker wegblijft, hoe kleiner de kans dat het alsnog terugkomt. Komt kanker terug? Dan is het soms goed te behandelen. Maar dat is niet altijd zo.

Op kanker.nl vind je meer over angst voor terugkeer van kanker

Wanneer komt de angst op?

Sommige mensen zijn vooral bang op momenten dat ze aan hun ziekte herinnerd worden. Bijvoorbeeld tijdens een controle of uitslag van een scan. Bij andere mensen komt de angst constant terug. Bijvoorbeeld ’s nachts, omdat het dan donker is en er geen afleiding is. Maar het kan ook zomaar zijn, zonder duidelijke reden. Het kan urenlang piekeren zijn, maar ook plotselinge angst- en paniekaanvallen. Bij sommige mensen kan die angst hun leven totaal beheersen.

Hoe ga je om met angst

Er bestaat geen pasklaar antwoord op de vraag hoe je het beste met angst voor terugkeer van kanker om kunt gaan. Iedereen is anders en elke situatie is anders. Sommige mensen verwerken hun angst zonder professionele hulp. Soms met hulp van naasten. Maar er zijn ook mensen bij wie dat niet lukt. De angst wordt niet minder naarmate iemand langer zonder kanker leeft. Soms wordt de angst voor terugkeer alleen maar erger.

Hulp om angst te verwerken

Het kan moeilijk zijn om hulp te zoeken. Verschillende gedachten kunnen je tegenhouden. Op zich is het normaal dat je er even doorheen zit. Psychische hulp is dan toch niet nodig? Of je relativeert je klachten: "Zo erg is het nou ook weer niet, het komt wel weer goed”.

Deze gedachten zijn heel begrijpelijk. Maar als het je leven gaat beheersen, kan er meer aan de hand zijn. Sommige mensen blijven te lang rondlopen met angst dat de ziekte terugkomt. Misschien besef je zelf niet hoeveel invloed de klachten op je leven hebben. Omdat je er al zo lang mee rondloopt. Hulp van een professionele zorgverlener kan dan veel opleveren of zelfs nodig zijn.

Angst voor terugkeer: waar kun je terecht?

Heb je al langere tijd last van angst dat de ziekte terugkomt en beheerst dit je leven? Praat er over met lotgenoten. Of zoek hulp bij:

• je (huis)arts
• de (gespecialiseerd) verpleegkundige
• een maatschappelijk werker
• een psycholoog
• een geestelijk verzorger

Hulp betekent niet per se maandenlang in therapie gaan. Soms kunnen 1 of een paar gesprekken al helpen.

Zoek iemand die ervaring heeft met de begeleiding van mensen met kanker. Je kunt voor emotionele steun van zorgprofessionals die gespecialiseerd zijn in zorg voor (ex)kankerpatiënten terecht bij:

Psycho-oncologische centra
NVPO 

Voor deze zorgverleners heb je een verwijzing van je (huis)arts nodig. Informeer bij je zorgverzekeraar of de kosten worden vergoed.

Op kanker.nl vind je meer over  hulp bij omgaan met angst voor terugkeer van kanker